Zelfstandig opgroeien, zo nodig met ondersteuning
Gemeenten (VNG), de rijksoverheid, jeugdzorgaanbieders, professionals in de jeugdzorg en cliëntenorganisaties stelden in 2023 de Hervormingsagenda Jeugd vast. Deze moet bijdragen aan een kwalitatieve verbetering van de jeugdzorg en lagere zorgkosten. In 2024 was de voorbereiding voor de uitvoering. Een aantal landelijke onderzoeken dienen als nulmeting voor de inhoudelijke maatregelen. Dit zijn de stand van de regionale samenwerking op jeugd en een uitgavenonderzoek voor Jeugdwet en Wmo via Improven. Aan al deze onderzoeken is een bijdrage geleverd. Het uitvoeren van deze agenda vraagt de komende jaren veel inzet.
Er zijn meer kosten voor het gecontracteerde zorgaanbod. Voor een deel heeft dit te maken met indexering. Maar we zien ook dat de zorgzwaarte toeneemt en trajecten langer duren. Een aantal heeft een intensieve ondersteuningsvraag door de combinatie van benodigde jeugdhulp, (tijdelijke) intensieve begeleiding of behandeling, de zogenaamde thuiszitters. Dit is meegenomen in de voorbereidingen op de nieuwe inkoop van jeugdhulp in segment 2 (wonen), segment 3 (dagbesteding en dagbehandeling) en segment 4 (ambulant) per 2026. In 2024 is de Inkoopstrategie Jeugd Noord-Limburg opgesteld en bepaalden we in overleg met onder andere zorgaanbieders de contouren om te komen tot betere inkoopafspraken voor het regionale zorglandschap jeugd. Tegelijkertijd liepen in 2024 de kosten op voor de landelijke jeugdzorg vanwege een aantal specifieke casussen. Sommige jeugdzorgaanbieders, waaronder de Mutsaersstichting in onze regio, zijn in zwaar weer terechtgekomen waardoor de continuïteit van de te leveren zorg onder druk kwam. Om te voorkomen dat kinderen en gezinnen in Venlo niet de vereiste zorg kunnen ontvangen hebben we samen met de Mutsaersstichting gekeken wat nodig is voor herstel en het realiseren van een toekomstbestendige organisatie.
In 2024 zijn we gestart met het "Voor Elkaar Team". Dit team komt voort uit de aanbesteding voor gezinscoaches. Dit team biedt laagdrempelige opvoedondersteuning aan kinderen en gezinnen en wordt tussen de sociale basis en maatwerk gepositioneerd. Vanuit de kansendossiers is Veerkrachtversterking in het onderwijs en een samenwerking met de GGD/JGZ opgestart. Bij Gilde-opleidingen is daarom een jeugdprofessional met gzz-expertise gestart. Binnen het Jongerencentrum Venlo-Oost is in samenwerking met een sociaal beheerder van Incluzio een stichting opgezet die het bestuur vormt. Daarmee is het jongerencentrum een zelfstandige stichting geworden. Het jongerencentrum Venlo Oost helpt bij aan het in contact komen met kinderen en gezinnen in een kwetsbare situatie en tijdig signaleren van problematiek.
Met de gecertificeerde instellingen (GI's) zijn nieuwe subsidieafspraken gemaakt waardoor de caseload bij deze professionals lager wordt. De kosten gaan wel omhoog. Ook zijn samenwerkingsafspraken gemaakt over een betere overdracht bij jeugdigen die 18 worden en de overgang van vrijwillige kader naar gedwongen kader en andersom. Verder sloten we aan bij het programma ‘preventie met gezag’ om de verbinding tussen jeugd en veiligheid te verbeteren.
Geweld in Afhankelijkheidsrelaties (GIA)
Halverwege 2024 heeft de kwartiermaker Toekomstscenario kind- en gezinsbescherming een plan van aanpak, met bestuurlijk draagvlak in de regio Noord- en Midden-Limburg, opgeleverd. Doel van dit plan van aanpak is de zorg en ondersteuning van huishoudens, jeugdigen en gezinnen die met veiligheidsissues te maken hebben, te verbeteren. Dit plan vormt de kapstok voor de vervolgaanpak Geweld in Afhankelijkheidsrelaties. Wijkteamleden en kernpartners zijn getraind om te werken volgens de visie “Gefaseerd werken aan veiligheid” zodat binnen de uitvoering op dezelfde wijze problemen gezamenlijk worden geordend, geconcretiseerd, geprioriteerd en vervolgens aangepakt.
Ouderen
In 2024 zijn in gemeente Venlo 3 gebiedsgerichte aanpakken gestart of verder vormgegeven voor zorgzame buurten. Het gaat om zorgen voor de passende woningen en voorzieningen, inzet van een mix van informele en formele zorg en actieve betrokkenheid van de inwoner. In 2024 zijn voor aanpak Ruysdonck voorbereidingen getroffen om in 2025 te starten met de samenwerking wijkverpleging met de sociale wijkteams van de gemeente. Doel is om ouderen en mantelzorgers met een Wmo-vraag te ontzorgen. Daarnaast hebben de partners de methodiek van de klantreis -om inwoners met een ondersteuningsvraag volgens de trap van oplossingen te ondersteunen- ingezet. Het aantal zorgmedewerkers per organisatie is in die omgeving teruggebracht. Er kwamen woonplekken voor jongeren die als tegenprestatie een bijdrage leveren aan de oudere bewoners. Een nieuwe bewonersgroep is gestart voor de Hoeskamer. Er werden activiteiten zoals Stevig staan, Sociale sportschool en Voorlichting over voeding aangeboden.
Voor aanpak Belfeld en in de omgeving Nieuwe Munt zijn de voorbereidingen getroffen om in 2025 te komen met concrete plannen voor een gebiedsgerichte aanpak.
Op 1 oktober 2024 startte tijdens een seniorendag de meerjarige brede publiekscampagne 'Vitaal in Venlo - Langer zelfstandig wonen'. De website Vitaal in Venlo is daar gelanceerd en er is campagne gevoerd via abri's, folders en sociale media. Het doel is bewustwording creëren over de toekomstige woon-zorgsituatie bij inwoners vanaf 55 jaar.
We hebben geïnvesteerd in de samenwerking tussen de sociale basis en zorgaanbieders die begeleiding aanbieden met als doel om te komen tot passende voorzieningen in de wijken voor ouderen en mensen met dementie. In 2025 gaan we hier mee verder.
Internationale werknemers
Eén van de sporen uit de 9-sporen aanpak internationale werknemers is gericht op het voorkomen van uitval en de zorg voor uitvallers ofwel dakloze internationale werknemers. We hebben samenwerkingsafspraken met diverse partijen om hier invulling aan te geven, denk bijvoorbeeld aan Barka en het Leger des Heils. Ook is er het Team Arbeidsmigranten in Kwetsbare posities (TAK) opgericht. We leggen hiermee ook een basis voor regionale samenwerking op het gebied van preventie.
Eind 2024 is er een kortdurende opvanglocatie ingericht voor dakloze niet-rechthebbende internationale werknemers in de gemeente Venlo. Na een intake kunnen zij tijdelijk (circa 2-3 weken) verblijven op de opvanglocatie en ontvangen zij begeleiding. Deze opvang is een kortdurende opvang voor dakloze niet-rechthebbende internationale werknemers in gemeente Venlo en komt voort uit motie ‘raadsdebat II’ op 1 juli 2024 en de toezegging om deze uiterlijk medio december 2024 gereed te hebben.
Inwoners / gezinnen met complexe problematiek
We werken in de regio samen aan de zorg en ondersteuning voor kwetsbare inwoners. We stellen hiervoor jaarlijks een regionale uitvoeringsagenda op. We zetten vooral in op preventie, het vroegtijdig signaleren van problemen, normaliseren en het toegankelijk maken van voorzieningen. In de uitvoeringsagenda staan ook activiteiten die aansluiten op de resultaten van de Preventiescanner en de ambities uit het Nationale Actieplan Dakloosheid.
Om goed zicht krijgen op de samenstelling van de groep daklozen hebben we ons als regio aangemeld voor de Ethos telling. Deze telling gebeurt in de eerste helft van 2026.
In 2024 was er een onderzoek naar woonoplossingen voor bijzondere doelgroepen. De conclusie is dat de huidige woonvoorzieningen niet aansluiten bij de behoefte van de doelgroep. Ook gaf het onderzoek inzicht in hoe groot de doelgroep regionaal is en welke (nieuwe) woonvormen gewenst zijn. Op basis hiervan voeren we lokaal en regionaal het gesprek over oplossingen.
Voor Wonen Plus, een woonvorm met ondersteuning voor kwetsbare inwoners in de wijk, is er een evaluatie geweest. De eerste geluiden zijn positief. Hoe dit aanbod in de toekomst vorm te geven en te borgen verkennen we samen met de regio. Ook Kamers met kansen is positief geëvalueerd in 2024. In 2025 evalueren we de gehele pilot en onderzoeken we hoe dit een vervolg moet krijgen.
We hebben in de winter weer de maatschappelijke winteropvang geopend in Boekend. Ook gingen we verder met de nieuwe maatschappelijke opvang op een vaste locatie. Dit proces loopt door in 2025. We monitoren en (blijven) inzetten op de kwaliteit van de opvanglocaties in Venlo en de regio. We hebben daarnaast regionaal plannen opgesteld voor het terugdringen van de instroom van mensen met GGZ-problematiek in de Wlz. Hiervoor voerden we gesprekken met het zorgkantoor en aanbieders. Het eerste beeld is dat de instroom daadwerkelijk terugloopt.
In Noord- en Midden-Limburg werken politie, ggz en gemeenten samen binnen de aanpak voor mensen met onbegrepen gedrag. We ontwikkelden onder meer een meldpunt voor zorgwekkend gedrag en een eerste aanzet voor een 24/7 incidentenaanpak. De volgende stap is het doorontwikkelen en implementeren van deze aanpak, met een duidelijke coördinatiestructuur die zorgt voor verbinding, afstemming en borging op regionaal en subregionaal niveau.
Wmo voorzieningen
In 2024 kregen (opnieuw) meer mensen een indicatie voor langdurige begeleiding en hulp bij het huishouden. Het Rijk kondigde aan om vanaf 2027 een andere eigen-bijdrage-systematiek voor alle Wmo-voorzieningen in te voeren. We verstrekken verder steeds meer woonvoorzieningen, waaronder complexe woningaanpassingen. Dit heeft alles te maken met de koers op zo lang mogelijk thuis wonen, de afbouw van verpleeghuisplekken en de (strenge) toelating tot de Wlz.
In 2024 is de pilot 'Jongeren in de Knel' opgestart. Deze pilot richt zich op een groep volwassenen (van 18 tot 27 jaar) met een zorgvraag en die nog niet zelfstandig kunnen leven en wonen. Het gaat om een groep die lang in instellingen verbleven en daardoor weinig tot geen ervaring hebben met het aanleren van vaardigheden vanuit een gezinssituatie. Binnen de pilot zijn zes plekken gerealiseerd. De pilot duurt 2 jaar met de mogelijkheid om één jaar te verlengen. We monitoren onder meer of deze pilot inderdaad de wachtlijsten bij Beschermd Wonen verlaagt en de uitstroom bij Jeugdvoorzieningen verhoogt.
Op niveau Noord-Limburg is in 2024 het 'Regionaal Innovatiebudget Wmo' gerealiseerd om bij gecontracteerde Wmo-aanbieders de transformatie en innovatie in het sociaal domein verder te stimuleren.
MGR
MGR heeft in 2024 naast haar reguliere taken als inkoop, contractbeheer, contractmanagement, data-analyses en het toezien op rechtmatigheid, de contracten Jeugd-, Wmo- en Beschermd Wonen-contracten geëvalueerd. Op basis deze evaluaties kopen we een aantal vormen van jeugdhulp opnieuw in. De overige contracten Wmo, Beschermd Wonen, Jeugd en Participatie worden verlengd. De inkoop van de nieuw in te kopen jeugdhulp gebeurt in Q2 2025. De beoogde ingangsdatum van de contracten is 1 januari 2026. Gemeenten zijn verplicht om reële tarieven te betalen voor Jeugdhulp en Wmo. Dit geldt voor de nieuw af te sluiten overeenkomsten en de verlengingen. Dat staat in de AMvB’s reële prijzen Jeugdwet en Wmo. Dat betekent dat zowel bij een nieuwe inkoop als bij het verlengen van overeenkomsten de tarieven opnieuw moeten worden berekend. Hiervoor is een tarievenonderzoek opgestart in 2024. De uitkomsten komen begin 2025. Deze verwerken we in de begroting 2026.
MGR pakt ook haar rol in het continuïteitsplan Mutsaersstichting. De komende jaren monitoren we de resultaten van het in 2024 opgestelde continuïteitsplan van de Mutsaersstichting. De MGR vervult namens 13 Noord- en Midden-Limburgse gemeenten de kassiersfunctie voor de steungelden.
In 2024 besloten we om vanaf 2026 te werken met een nieuwe financiële verdeelsleutel tussen de gemeenten. Deze is gebaseerd op objectieve kaders en uitgangspunten. Hierbij staat de zorgvraag centraal in plaats van het zorgaanbod. Deze verdeelsleutel wordt vastgesteld voor het verdelen van de totale bijdrage van alle regiogemeenten. Deze bijdrage is bedoeld voor de dekking van de lokale kosten van beschermd wonen en opvang.